هوش هیجانی و راهکارهایی برای افزایش آن

هوش عاطفی‌( هیجانی ) چیست ؟

برای سال های متمادی تصور بر این بود که IQ ( ضریب هوشی ) نماینده میزان موفقیت افراد است. در مدارس معیار اهدای جوایز به دانش آموزان تست هوش بود و حتی بعضی از شرکت ها برای پاداش از تست هوش استفاده می‌کردند. در دهه اخیر محققان در یافتند که IQ تنها شاخص ارزیابی موفقیت یک فرد نیست. آن ها در حال حاضر مشغول تحقیق درباره EQ ( هوش عاطفی ) هستند.
 
هوش یکی از مهمترین سازه های فرضی است که از زمان مطرح شدن آن توسط آلفرد بینه در اویل قرن بیستم همواره برای تبیین موفقیت شغلی و کارآیی به کار رفته است. هوش عاطفی زمانی مورد توجه قرار گرفت که دنیل گولمن در سال 1995 کتاب خود را با عنوان  چرا هوش عاطفی  می تواند مهمتر از IQ باشد؟ به چاپ رساند.
 
درابتدای پیدایش این سازه، روانشناسان بیشتر بر روی جنبه های شناختی همانند حافظه و حل مساله تاکید می کردند . اما خیلی زود دریافتند که جنبه های غیر شناختی مانند عوامل عاطفی و اجتماعی نیز دارای اهمیت زیادی هستند. بعضی پژوهشگران بر این عقیده اند کهIQ  در خوش بینانه ترین حالت 10 الی 25 درصد از واریانس متغیر عملکرد را تبیین می کند.
 
علم به این که احساسات شما چیست و چگونه باید از آن ها در جهت تصمیم گیری به نحو احسن استفاده کنید می گوید:

-هوش هیجانی (عاطفی)، توانایی برای مدیریت اضطراب و کنترل تنش ها و انگیزه، امیدواری و خوش بینی در مواجهه با موانع در راه رسیدن به هدف است.
 
-هوش هیجانی (عاطفی)، در حقیقت راهی است برای زیرک بودن.
 
-هوش هیجانی (عاطفی)، همدلی است، درک این که اطرافیان شما چه احساسی دارند.
 
-هوش هیجانی (عاطفی)، یک نوع مهارت اجتماعی است، همراهی با مردم، مدیریت عواطف و احساسات در روابط و توانایی ترغیب و رهبری دیگران.1

هوش هیجانی چه ویژگی هایی دارد؟

 

خودآگاهی

 یعنی فرد نسبت به احساسات خود آگاهی کامل داشته باشد و به خوبی بداند این احساسات چگونه افکار و رفتارش را تحت تاثیر قرار می دهد. شخص خودآگاه نسبت به ضعف ها و نقاط قوت خود به خوبی آگاه است و از این که نتواند کاری را به خوبی دیگران انجام دهد ابایی ندارد، چون می داند در عوض کار دیگری هست که او به خوبی از پس آن برمی آید.
 

مدیریت احساسات

 مدیریت و کنترل احساسات به صورت مثبت و موثر به گونه ای که فرد را قادر به تغییر شرایط پیرامونش کند از دیگر ویژگی های هوش هیجانی است. فرد دارای هوش هیجانی بالا به قول معروف مهره مار دارد و می داند از چه مسیری به قلب افراد نفوذ کند و تغییرات دلخواه خود را ایجاد کند.
 

آگاهی اجتماعی

شخصی که آگاهی اجتماعی دارد می تواند نیازها، عواطف و احساسات دیگر افراد را به خوبی درک کند و با افراد و گروه های اجتماعی مشارکت و احساس آرامش کند. فرد دارای هوش هیجانی به جای منم منم کردن، پای درد دل دیگران می نشیند، صحبت های مردم را از تاکسی و اتوبوس گرفته تا محل کار می شنود و به جای این که بخواهد به آنها ثابت کند اشتباه کرده اند، با آنها همدردی می کند. چنین فردی از اتفاقات خوب و بد اطرافیان خود باخبر است و نسبت به آنها واکنش مناسب نشان می دهد.

شخصی که آگاهی اجتماعی دارد می تواند نیازها، عواطف و احساسات دیگر افراد را به خوبی درک کند

فرد دارای هوش هیجانی پای درد دل دیگران می نشیند و به جای این که بخواهد به آنها ثابت کند اشتباه می کنند، با آنها همدردی می کند.
 

مدیریت روابط

 نوعی دیگر از هوش هیجانی مدیریت روابط است؛ یعنی فرد می تواند به خوبی ارتباطی را شکل دهد و آن را حفظ کند، به خوبی در مناسبات اجتماعی پیرامونش شرکت کند و از عهده اصلاح و مدیریت چالش های پیرامونش بربیاید.2
 

نشانه‌‌های هوش هیجانی پایین چیست؟

 

اصلا عصبانی نمی‌شوید

داشتن هوش هیجانی به معنی همیشه خوب و مهربان‌بودن نیست، هوش هیجانی یعنی اینکه بتوانید به منظور دستیابی به بهترین نتیجه، مدیریت احساسات خود را در دست بگیرید. گاهی شما باید به طرف مقابل خود نشان دهید که نگران، غمگین و آشفته هستید. اینکه دائم احساس واقعی خود را زیر نقابی از خوشحالی و خونسردی پنهان کنید، به هیچ عنوان صحیح و اثرگذار نیست. یکی از عادات افرادی با هوش هیجانی بالا این است که احساسات منفی و مثبت خود را در شرایط مختلف نشان می‌دهند.
 

به‌راحتی دچار اضطراب می‌شوید

وقتی احساسات خود را پنهان می‌کنید، این احساسات خود را به صورت تنش، نگرانی و استرس نمایان می‌کنند. سرکوب احساسات موجب خستگی روانی و جسمی شما می‌شود. افزایش مهارت‌های هوش هیجانی به شما در کنترل اضطراب کمک می‌کند و یاری‌تان می‌کند قبل از وخیم‌شدن شرایط، آن را ببینید و با آن مقابله کنید.

افرادی که از مهارت‌های هوش هیجانی خود استفاده نمی‌کنند برای مدیریت احساسات خود به روش‌های دیگر و در برخی موارد رفتارهای پرخطر روی می‌آورند. احتمال استرس، افسردگی، اعتیاد و تمایل به خودکشی در این افراد دوبرابر سایرین است.
 

نمی‌توانید از خودتان دفاع کنید

افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، درعین اینکه با سایرین خوب و صمیمانه برخورد می‌کنند، اجازه نمی‌دهند که دیگران از این برخوردها سوءاستفاده کنند و مرزهای مشخصی در ارتباط خود با سایر افراد دارند. این طرز رفتار، تاکتیک بسیار مناسبی است که مانع بسیاری از کشمکش‌ها می‌شود.
 

دایره‌ی لغات احساسی شما محدود است

ازآنجایی‌که افراد باهوش هیجانی بالا به خوبی احساسات خود را می‌شناسند، توانایی مدیریت، ابراز و بیان احساساسات خود را دارند. درحالی‌که ممکن است یک فرد با هوش هیجانی معمولی از عبارت «خوب نیستم» برای توصیف احساس خود استفاده کند، افرادی با هوش هیجانی بالا به‌طور دقیق مشخص می‌کنند که منظورشان از حال بد، «ناامیدی»، «استرس» یا «ضعف» است. هرچه کلماتی که برای توصیف حال خود استفاده می‌کنید دقیق‌تر باشند، آگاهی شما از وضعیت روحی و درونی‌تان بیشتر و قدرت مدیریت آن احساس در شما بالاتر است.
 

خیلی زود شرایط را قضاوت می‌کنید، تصمیم می‌گیرید و با تعصب از فرضیه‌های خود دفاع می‌کنید

یکی از نشانه های هوش هیجانی پایین در افراد این است که آنها خیلی سریع نظر می‌دهند و با تعصب روی نظر خود پافشاری می‌کنند یعنی از هر دستاویزی برای دفاع از نظر خود و سرکوب نظرات مخالف با نظر خود استفاده می‌کنند. این افراد برای دفاع از نظر خود به‌صورت زننده و افراطی بحث‌وجدل می‌کنند.3

افزایش هوش هیجانی با ده ترفند به ظاهر ساده

همدلی کنید

نه گفتن را یاد بیاموزید

خاص باشید

پذیرای چیزهای جدید باشید

خودتان را خوب بشناسید

اشتباهات و خطاها را جبران کنید

ببخشید

از تکنولوژی کمی فاصله بگیرید

تشکر کنید

از کمال گرایی دست بردارید.2

پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.daftareshoma.com
3.www.chetor.com